De dreigende tsunami die Corona heet

Nieuw Nickerie 23-03-2020 

Hoi allemaal!
Ik ben nu twee maanden in Suriname en had rond deze tijd graag een andere blog geschreven, maar ik kan er niet omheen. Op 10 maart vierden we nog Phagwa waarbij we elkaar met verfpoeder bekogelden. Drie dagen later was het eerste geval van COVID-19 in Suriname en werd alles anders. Ik heb al veel lieve berichtjes gekregen van mensen die vragen hoe het hier met mij en het ziekenhuis is. Daarom leek het me tijd voor mijn eerste ‘Corona – update’ vanuit Suriname.

Het eerste geval.
Op vrijdagavond 13 maart kwam het nieuws binnen dat de eerste persoon in Suriname positief was getest op Corona. Dit was iemand die net terug was gekomen uit Nederland. Als reactie hierop werden het luchtruim van Suriname en alle landsgrenzen gesloten. Opeens zaten groepen Nederlanders ‘vast’ in Suriname en begon ook de angst in het land zelf. 

Eigenlijk was de ophef al begonnen toen de Nederlandse overheid vergaande maatregelen begon te nemen en het de Surinamers ook duidelijk werd hoe serieus dit was. Toen er tijdens mijn dienst een persoon met hoesten en koorts kwam, sloeg de paniek bij veel mensen toe. We hadden gehoopt op meer voorbereiding vanuit het ziekenhuis. Dit was misschien theoretisch wel gebeurd, maar praktisch ontbrak het aan veel. Waar is de isolatiekamer? Waar zijn de beschermende spullen? Waarom is de meetapparatuur in de isolatiekamer niet aangesloten? Wat moeten we überhaupt doen? Gelukkig konden wel bellen met BOG (een soort RIVM/GGD van Suriname) en kwamen zij tot de conclusie dat het geen verdacht geval was. Niet verdacht of niet, we waren behoorlijk wakker geschud. De spoedvergadering die diezelfde dag nog werd georganiseerd liet vooral zien dat we nog heel veel voor te bereiden hadden.
Een dag later begonnen we de effecten ook al te merken in het dagelijks leven. Mensen liepen met mondkapjes in de supermarkt, waarvan in het ziekenhuis een tekort is. Hoe komen die mensen hieraan?! Hier en daar werd gehamsterd. Niet alleen WC-papier, maar ook olie. Een dag niet gefrituurd is een dag niet geleefd! De Chinese supermarkten sloten al snel hun deuren om de volgende dag open te gaan met opgehoogde prijzen. De waarde van de SRD was al flink gedaald in de afgelopen maanden en met deze (illegale) prijsverhogingen erbij komen veel Surinamers nu financieel in de problemen. 

Gevolgen voor het ziekenhuis.
Afgelopen week ging het in het ziekenhuis en in het dagelijks leven over niks anders dan Corona, Corona, Corona. Het ziekenhuis is nu in ‘lock down’, wat inhoudt dat de poliklinieken gesloten zijn en mensen dus alleen via de spoedeisende hulp bij een arts terecht kunnen. Even was er de angst dat de SEH overstroomt zou worden door poli-patiënten wiens afspraak niet door kon gaan, maar tot nu toe is dat heel erg meegevallen. Meer dan ooit proberen we mensen erop te wijzen dat ze niet voor milde klachten naar ons toe moeten komen. Ook de media helpt hieraan mee. Over het algemeen kunnen we wel concluderen dat er minder mensen naar de SEH komen. Helaas betekent dit niet dat we alleen nog te maken hebben met ‘zinvolle’ SEH-bezoeken. Nog steeds presenteren mensen zich met pijn in hun keel nadat ze een keer gebraakt hebben of milde duizeligheid die eigenlijk alweer bijna over is. Hoewel we die mensen erop blijven wijzen dat ze hiervoor beter naar de huisarts kunnen gaan, mogen wij ze niet wegsturen. Wie zijn dan die mensen die nu niet meer naar de SEH komen? Ik ben er bang voor dat dit ook mensen zijn die juist WEL naar de SEH moeten komen, maar niet komen uit onwetendheid of angst om bij ons Corona op te lopen. Wat de gevolgen hiervan zullen zijn kunnen we alleen maar raden, maar dat voorspelt niet veel goeds. 

Het eerste echte verdachte geval in Nickerie.
Drie dagen geleden hadden we de eerste patiënt die door het BOG werd aangemerkt als ‘suspected case’. Dit betekent dat deze persoon geheel in isolatie gezien moet worden en vanwege het klinisch beeld was opname in isolatie in het ziekenhuis ook noodzakelijk. Ik heb toen kunnen zien hoeveel angst er eigenlijk heerst bij al het ziekenhuispersoneel. Dat ging van terechte zorgen om een tekort aan beschermingsmogelijkheden tot huilende verpleegkundigen die de patiënt niet wilden verzorgen. Gelukkig kregen we de volgende dag het nieuws dat de patiënt negatief was getest, waardoor dit vooral een hele goede oefening was waar we nog veel van kunnen leren. Per direct is een corona afdeling en een niet-corona afdeling gemaakt om ons voor te bereiden op meer patiënten. Een week na het eerste geval staat de teller nu op 5. Dat is nog een heel gunstig laag aantal, maar de vraag is hoe betrouwbaar dit is en wat ons de komende weken te wachten staat. Er zitten nog meer dan 200 mensen in quarantaine in Suriname, dus het is afwachten…

Fake news. 
Helaas is er in Suriname ontzettend veel fake news in omloop. Ik schrik er soms van hoe slecht mensen hier bedacht op zijn en hoe makkelijk ze van alles geloven. Veel complottheorieën doen de ronde. Zo zou het virus gemaakt zijn in China en zouden ze daar allang een vaccin hebben dat ze niet willen delen. Ook op medisch gebied gaan er veel verhalen de ronde. Zolang je veel alcohol drinkt zou je beschermt zijn tegen Corona (dit komt veel mensen natuurlijk goed uit) en het virus zou heel lang door de lucht kunnen zweven en daardoor over een groot gebied mensen kunnen besmetten. Daarnaast doen zich regelmatig verhalen de ronde van ‘ fake’ nieuwe besmettingen. Daar ben ik zelf ook een keer ingestonken, waardoor ik een paar dagen geleden even dacht dat het helemaal uit de hand was gelopen en een Corona-patiënt door een collega was gezien zonder enkele bescherming. Gelukkig bleek dit later toch niet waar. Wat een opluchting was dat!

Wat doen de Nederlandse artsen?
Vanaf het beginnen hebben wij als Nederlandse basis-artsen en specialisten onderling veel gepraat over de huidige situatie, met daarin de belangrijkste vraag: blijven we of gaan we terug naar Nederland? Dit is een groot dilemma. Wat meespeelt is dat voor zover we nu weten vanaf 28 maart geen vluchten meer terug naar Nederland gaan. Als je vanaf dan nog hier zit, zit je hier de komende maanden. Nou was dat voor mij sowieso de bedoeling, maar wat nou als het Corona virus hier net zo uit de hand loopt als in Nederland? Op 500.000 mensen zijn hier circa 30 IC-bedden. Stel je wordt ernstig ziek, wat dan? Aan de andere kant is hier al een artsentekort en wil je juist hier blijven om hier te kunnen helpen als het uit de hand loopt.  Voor de Nederlandse specialisten heeft hun keuze nog grotere gevolgen omdat hun opvolger vanuit Nederland niet meer naar Suriname kan komen. Als zij gaan betekent dat dat er dan geen chirurg, gynaecoloog, orthopeed, radioloog of cardioloog meer is. Een aantal hebben de moeilijk keuze al gemaakt om te vertrekken. Gezien velen van hen de pensioengerechtigde leeftijd hebben en daarmee in de risico groep vallen, kan ik dit goed begrijpen. 

Drie dagen geleden heeft ook een van mijn directe collega basisartsen besloten terug naar Nederland te gaan, omdat hij bezorgd was anders niet meer terug te kunnen als zijn contract hier over twee maanden verloopt. Mijn andere collega is net naar het binnenland vertrokken om daar medische zorg te leveren, waardoor ik vanaf donderdag hier alleen zit. Gelukkig heb ik lieve Surinaamse collega’s (zowel artsen als verpleegkundigen), dus dat komt goed. Echter is het tekort aan artsen dat er al was nu wel nog nijpender geworden en maak ik mij zorgen over hoe dit nu verder moet. Morgen ga ik daar met de medisch directrice over praten. Ik ben benieuwd wat daar uitkomt. 

En dan Nederland..
Ja, wat moet ik daar over zeggen. Het is voor ons allemaal een bizarre tijd. Ik hou het nieuws vanuit hier nauwlettend in de gaten en ik schrik van de verhalen van bevriende basisartsen en verpleegkundigen in Nederland. Ik lees net dat de maatregelen nog verder zijn aangescherpt en wel tot 1 juni! Ik hoop maar dat daardoor Nederland de Italiaanse toestanden bespaart blijft. Hier in Suriname zijn de scholen, restaurant en uitgaansgelegenheden al dicht en zijn er significant minder winkels open. Ook worden mensen net als in Nederland opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te blijven. Ze zetten hier maximaal in op preventie en ik hoop dat daardoor Suriname de Nederlandse toestanden bespaart blijft. We gaan het zien. Sterke allemaal de komende tijd en ik hou jullie op de hoogte!

Liefs,
Yvonne